Com.press

e-wydania

Com.press 3(2) 2020 • grudzień 2020

Download PDF Download {PDF SPREADS)

Od redakcji

Oddajemy w Państwa ręce kolejny numer „Com.pressu”, w którym znalazły się artykuły w większości poświęcone wpływom pandemii koronawirusa na szeroko rozumianą sferę komunikacji społecznej i mediów. Część artykułów jest pokłosiem ogólnopolskiej konferencji pt. „Koronawirus – wyzwanie współczesnego społeczeństwa”, która odbyła się online w dniach 15–16 maja 2020 roku i została zorganizowana przez członków redakcji czasopisma we współpracy z Forum Młodych Medioznawców i Komunikologów Polskiego Towarzystwa Komunikacji Społecznej. W tym numerze znajdą Państwo również teksty dotyczące rodzajów wsparcia mediów studenckich oraz szczegółów wdrożenia systemu OJS (Open Journal System) w naszym czasopiśmie.

Numer otwiera tekst autorstwa Marcina Flisa dotyczący niezwykle aktualnego zagadnienia w obliczu wyzwań związanych z pandemią, jakim jest cyfryzacja sytemu opieki zdrowotnej w Polsce, co stanowi jeden z obszarów społeczeństwa informacyjnego . Autor przedstawił etapy rozwoju cyfryzacji w Polsce, zaznaczając przy tym, że zmiany te mają długofalowy charakter. Zdaniem Flisa, oferowane usługi cyfrowe w ramach systemu ochrony zdrowia, takie jak e-recepta, należy uznać za fakt w kontekście zmian związanych z wykorzystaniem tego rozwiązania nie tylko w czasie pandemii, ale również obowiązujący standard w przyszłości. Pozostając przy tematyce społeczeństwa informacyjnego, trzeba wspomnieć o tekście autorstwa Martyny Piechowskiej i Sylwii Romanowskiej, który koncentruje się na edukacji zdalnej w czasie pandemii i omawia ją z perspektywy nauczycieli i rodziców. Autorki zaprezentowały wyniki własnych badań, których celem było poznanie opinii rodziców dotyczących procesu komunikacji pomiędzy nauczycielami, rodzicami i uczniami. Według Piechowskiej i Romanowskiej z odpowiedzi respondentów wynikało, że edukacja zdalna w czasie pandemii z jednej strony przyczyniła się do wzrostu kompetencji cyfrowych, natomiast z drugiej pojawiło się zjawisko wypalenia zawodowego czy problem braku odpowiedniej infrastruktury technologicznej oraz ilości materiału do zrealizowania.

Kolejne dwa teksty są związane z językiem mediów. Pierwszy z nich, autorstwa Anny Falany-Jafry, prezentuje oddziaływanie pandemii koronawirusa na język polski, wyrażone powstaniem neologizmów, stosowaniem i modyfikacją specjalistycznych terminów. Zdaniem autorki wpływ pandemii na struktury językowe może być porównywalny do pojawienia się słownictwa związanego z innymi wydarzeniami, takimi jak katastrofa smoleńska i śmierć papieża Jana Pawła II. Autorka zwróciła uwagę na neologizmy, np. „koronaferie”, oraz powszechne stosowanie terminów specjalistycznych – „koronawirus”, „pandemia”. Drugi tekst z obszaru języka mediów, autorstwa Agnieszki Wojtukiewicz, dotyczy metaforyki w głównych wydaniach programów informacyjnych w czasie pandemii COVID-19. Zdaniem autorki pandemia stała się jednym z głównych tematów poruszanych w mediach. Wojtukiewicz wprowadza czytelnika w zjawisko metaforyki chorób, takich jak AIDS, MERS i Ebola, by następnie nazwać i opisać metafory pojawiające się w materiałach dziennikarskich w dobie pandemii koronowirusa. Autorka stwierdza, że stosowana metaforyka ma pewne cechy szczególne, ale nie odbiega znacząco od sposobu opisywania innych chorób w mediach.

Natomiast tekst Tomasza Łysonia koncentruje się na zmianach, jakie zaszły w segmencie polskich tygodników opinii w czasie pandemii. Autor przedstawia rozwiązania wdrożone przez wydawców konkretnych tytułów, wśród których wymienia zaprzestanie wydawania wersji papierowej tygodnika „Wprost”, zachęcanie czytelników do zakupu cyfrowej wersji prasy po cenie promocyjnej. Kolejny tekst autorstwa Marcina Gonery dotyczy funkcjonowania i sposobu komunikowania się Kościoła katolickiego z wiernymi w czasie pandemii na łamach wybranych tytułów prasy katolickiej. Zdaniem autora Kościół katolicki dostosował swój przekaz do specyficznej okoliczności, jaką jest pandemia.

W numerze znajdą również Państwo tekst poświęcony różnym sposobom wsparcia mediów studenckich oraz wdrożeniu systemu OJS w naszym czasopiśmie. Pierwszy z nich autorstwa Ariela Wojciechowskiego z Ogólnopolskiego Forum Mediów Akademickich (OFMA) przedstawia dotychczasowe wsparcie udzielone mediom studenckim, które polegało między innymi na organizowaniu spotkań młodych adeptów dziennikarstwa z redaktorami mediów ogólnopolskich oraz konkursów grantowych i wyjazdów studyjnych. Kolejny tekst autorstwa członkiń redakcji „Com.press” – Dagmary Sidyk i Roksany Zdunek – prezentuje korzyści, jakie płyną z wprowadzenia systemu Open Journal System na przykładzie naszego czasopisma, do których, bez wątpienia, należy zaliczyć usprawnienie procesu wydawniczego i rozpoznawalność artykułów naukowych.

Zapraszam Państwa do lektury!

Dominika Popielec

Redaktor naczelna czasopisma „Com.press”


3(2) Media i komunikacja społeczna

E-recepta – element cyfryzacji publicznego systemu zdrowia

Electronic prescribing – case of digitization in the public healthcare system in Poland
ABSTRAKT
E-recepty są kluczowym elementem systemu informatycznego dla cyfrowego rozwoju publicznego systemu opieki zdrowotnej w Polsce. Proces powstania tego systemu informatycznego był długi. Z dniem 8 stycznia 2020 roku obieg recept w formie elektronicznej stał się obowiązkowy. Pandemia koronawirusa SARS-CoV-2 zmusiła placówki medyczne do zdalnego realizowania części swoich zadań. Stan pandemii to także test na działanie systemu e-recept. Na przykładzie tego systemu informatycznego zostanie przedstawiony proces cyfryzacji publicznego systemu ochrony zdrowia w Polsce. Czym jest e-recepta i w jaki sposób działa? Jak e-recepta powiązana jest z innymi systemami informatycznymi w ramach administracji państwowej? Jaka jest rola poszczególnych aktorów ochrony zdrowia wykorzystujących ten system? Jak ten system informatyczny wspiera realizacje zadań polityki zdrowotnej w czasie pandemii? Dzięki odpowiedzi na te pytania możliwe będzie wskazanie znaczenia e-recepty w funkcjonowaniu publicznego systemu ochrony zdrowia w Polsce.

Proces edukacji w cyfrowej przestrzeni według nauczycieli i rodziców uczniów w dobie koronawirusa Covid-19

The process of education in digital space according to teachers and parents of students in the age of Covid coronavirus-19
ABSTRAKT
Sytuacja, w jakiej znalazł się świat, Polska i ta dziedzina społeczna, jaką jest edukacja, wygenerowała nowe potrzeby, inne metody kształcenia i inne pomysły na przekazywanie wiedzy uczniom. Realizując zajęcia szkolne w systemie zdalnym, nauczyciele wykorzystywali platformy internetowe, aplikacje i komunikatory online. Komunikacja bezpośrednia została zastąpiona komunikacją na odległość. W naszym artykule przedstawiamy używane przez nauczycieli aplikacje i platformy wspomagające komunikację. Prezentując przeprowadzone badania, zreferujemy, jak nauczyciele i rodzice uczniów oceniają edukację na odległość.

  • Anna Falana-Jafra • Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie

Ślady pandemii wywołanej wirusem SARS-CoV-2 w potocznym języku polskim. Analiza wstępna

Traces of a SARS-CoV-2 pandemic in Polish. Preliminary analysis
ABSTRAKT
Celem artykułu jest scharakteryzowanie pierwszych wpływów szerzenia się pandemii wywołanej wirusem SARS-CoV-2 na potoczny język polski. Przedstawione analizy mają charakter wstępny, bowiem artykuł pisany jest przed szczytowym momentem zachorowań na COVID-19 w Polsce. Już na początkowym etapie pandemii możliwe jest jednak uchwycenie jej oddziaływania na język w trzech zasadniczych obszarach: tworzenia neologizmów, transmisji pojęć specjalistycznych do języka potocznego oraz modyfikacji znaczeń terminów już w nim istniejących. Wszystkie trzy zjawiska językowe mają doniosłe znaczenie dla badań aktualnego stanu potocznej polszczyzny i są świadectwem jej bezustannych, choć nierzadko trudnych do uchwycenia przeobrażeń. Przedstawione w artykule uwagi i wnioski stanowić mogą punkt wyjścia dla dalszych analiz, przeprowadzanych na kolejnych etapach pandemii, a także po jej wygaśnięciu. Są również przykładem, w jaki sposób wydarzenia o doniosłym znaczeniu społecznym w szybkim tempie znajdują swoje odbicie w strukturach językowych. Podobne zjawiska językowe obserwowane były także w kontekście innych ważnych zdarzeń ostatnich dekad, w tym między innymi w kontekście katastrofy smoleńskiej czy śmierci Papieża Polaka Jana Pawła II.

Pandemia COVID-19 – metaforyka w głównych wydaniach polskich dzienników telewizyjnych

COVID-19 pandemic. Metaphors in the evening TV news programs in Poland
ABSTRAKT
Informacje o pandemii COVID-19 stanowią jeden z głównych tematów w telewizyjnych programach informacyjnych w Polsce w 2020 roku. Niniejsza praca ma na celu analizę metafor stosowanych powszechnie w mediach w przekazach dotyczących koronawirusa i zakażonych nim osób. Pierwsza część pracy to zdefiniowanie pojęcia metafory. W drugiej części zaprezentowano przegląd literatury związanej z metaforami w odniesieniu do chorób wywoływanych przez inne wirusy, takie jak HIV, Ebola czy SARS. W trzeciej części przeanalizowane zostały główne wydania najczęściej oglądanych dzienników telewizyjnych w Polsce – „Wiadomości” emitowanych w TVP1 oraz „Faktów” w TVN. Wśród najczęściej powtarzanych przenośni można wskazać osiem grup, między innymi metafory związane z wojną i walką, z czasem, z klęskami żywiołowymi. Rezultatem badań jest wskazanie specyficznego języka, jakim o COVID-19 mówi się w mediach.

Zmieniający się rynek polskich tygodników opinii na początku pandemii COVID-19

Changes in Polish weekly opinion journals market at the beginning of the COVID-19 pandemic
ABSTRAKT
W artykule przedstawiono wstępną analizę sytuacji segmentu prasy na rynku medialnym oraz jego miejsca w systemie medialnym. Celem przeprowadzonych badań było sprawdzenie sprzedaży wybranych tygodników opinii w momencie wybuchu pandemii COVID-19 oraz zmian, jakie w związku z tym zaszły w systemie medialnym, w szczególności przy uwzględnieniu segmentu prasy. Zebrane dane pozwoliły ukazać sytuację rynkową periodyków w 2019 roku oraz dwa miesiące przed pojawieniem się wirusa w Polsce. Analiza zachowań wydawców pozwoliła ukazać, jakie wykonali działania, by utrzymać się na rynku. Badane tygodniki – „Newsweek Polska”, „Sieci”, „Tygodnik Powszechny” – wprowadziły obniżki cen wydań cyfrowych, na których sprzedaż liczono przede wszystkim. W wyniku sytuacji spowodowanej pandemią COVID-19 redakcja „Wprost” zrezygnowała z wydania papierowego na rzecz wersji cyfrowej. Przywołano kilka głosów, które wieszczyły śmierć wydań drukowanych oraz skupiono się na procesie cyfryzacji prasy, wskazano jej etapy. Ponadto podjęto próbę omówienia różnych koncepcji dotyczących rozwoju i zmierzchu segmentu prasowego. Wspomniano również o działaniach ponadredakcyjnych i roli Izby Wydawców Prasy.

  • Marcin Gonera • Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. J. Długosza w Częstochowie

Funkcjonowanie Kościoła katolickiego w Polsce w czasie pandemii koronawirusa

Functioning of the Catholic Church in Poland during the coronavirus pandemic
ABSTRAKT
Od momentu odnotowania pierwszych przypadków koronawirusa w Polsce rozpoczęło się stopniowe ograniczanie dotychczasowych zasad funkcjonowania większości dziedzin życia społecznego. Pierwsze restrykcje skierowane były do obszarów, w których gromadzą się ludzie: szkoły, kawiarnie, restauracje. Zakazem tym objęto także miejsca kultu, dlatego Kościoły i związki wyznaniowe straciły możliwość pełnienia swojej misji w dotychczasowy sposób. Celem tego artykułu jest przedstawienie sytuacji Kościoła katolickiego w czasie pandemii koronawirusa. W artykule zaprezentowano oficjalną odpowiedź Kościoła katolickiego w Polsce na pandemię opierając się na dokumentach wydanych przez Konferencję Episkopatu Polski. Ukazano ponadto recepcję tych dokumentów przez duchownych i wiernych w mediach katolickich działających w Polsce.

Media studenckie? Wspierajmy!


Polskie Towarzystwo Kumunikacji Społecznej
IDMiKS UJ

Institute of Journalism, Media and Social Communication

Content of the articles is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International license