Com.press

e-ISSUES

Com.press 6(2) 2023 • February 2024

Download PDF

Od redakcji

Bieżący numer czasopisma „Com.press” gromadzi teksty naukowe autorstwa młodych badaczek i badaczy, które podejmują rozważania mieszczące się w rozmaitych obszarach dyscypliny nauki o komunikacji społecznej i mediach. Różnorodność podejmowanych tematów, a także zaproponowanych perspektyw badawczych może świadczyć o niezwykle szerokim charakterze tej dziedziny nauk społecznych. W skład numeru 2/2023 wchodzi sześć artykułów naukowych oraz jedno sprawozdanie z konferencji.

Artykułem otwierającym oddawany w ręce Czytelników numer „Com.pressu” jest tekst Patryka Szklarza pt. Pilotażowy wzorzec gatunkowy reportażu internetowego. Autor podejmuje w nim analizę reportażu internetowego na podstawie metody analizy genologicznej Marii Wojtak. Celem pracy jest sprawdzenie, czy stanowi on rewolucję, destrukcję czy ewolucję tradycyjnego reportażu. Przeprowadzone badanie pozwoliło na stworzenie wzorca kanonicznego reportażu internetowego oraz usytuowanie gatunku w odpowiednim miejscu genologii dziennikarskiej.

W centrum zainteresowań Anny Grabowskiej, autorki drugiego artykułu w niniejszym wydaniu czasopisma, znalazły się media społecznościowe. Platformy te stają się głównym źródłem wiedzy, także dla młodzieży, dla której multimedialne treści okazują się odskocznią od tradycyjnych form nauki. Rozwój tego zjawiska związany jest przede wszystkim z kształtowaniem się społeczeństwa wiedzy. W związku z tym autorka podjęła się próby ujęcia zjawiska zarządzania wiedzą w zakresie historii sztuki w internecie na przykładzie wybranych profili edukacyjnych. Istotnym wątkiem w artykule są kwestie zagrożeń, a także szans związanych z rozwojem koncepcji zarządzania wiedzą w przestrzeni wirtualnej.

Wiktoria Sudoł zbadała audycje specjalistyczne w akademickiej rozgłośni Feniks.FM. W artykule przedstawiono historię powstawania pierwszych rozgłośni akademickich w Polsce, a także dokonano ich podziału na dwie grupy: koncesjonowane i niekoncesjonowane. Autorka scharakteryzowała działanie akademickiego radia Feniks.FM, a także szczegółowo omówiła wybrane audycje specjalistyczne emitowane przez tę rozgłośnię.

Seksualizacja w mediach na przykładzie wybranych odsłon programu Magia Nagości to artykuł autorstwa Aleksandry Koniecznej. Badaczka podjęła się analizy działań nadawców telewizyjnych, które mają na celu spełnienie wymagań współczesnego odbiorcy i utrzymania jego uwagi. W związku z tym – zdaniem autorki – producenci telewizyjni nieustannie poszukują nowych form przekazu, które często mogą wzbudzać duże kontrowersje – jako przykład posłużył program Magia nagości (ang. Naked Attraction). Celem badania, podczas którego przeprowadzono jakościową i ilościową analizę treści, było sprawdzenie, w jaki sposób w wybranych lokalnych edycjach audycji ukazywana i opisywana jest nagość. W tym celu autorka artykułu zbadała i porównała odcinki programu emitowane w różnych krajach – Polsce, Wielkiej Brytanii, Finlandii oraz Danii. Dzięki temu ustaliła, co charakteryzuje uczestników programu, a także w jaki sposób oni i osoby prowadzące program wypowiadają się na temat nagości.

Artykuł zatytułowany Fascynacja informacjami z zakresu paranauki i pseudonauki w mediach społecznościowych podczas globalnej pandemii jest analizą problematyki związanej z definiowaniem pseudonauki i pokrewnych pojęć. Przedstawia wpływ pandemii na wzrost zainteresowania użytkowników internetu tematami okultystycznymi i ezoterycznymi. W kontekście tego zagadnienia autorka przywołuje wydarzenia historyczne dotyczące podejścia badaczy do tematyki czarów, w tym tzw. polowania na czarownice, które wywoływały ogólnoświatowe zainteresowanie magią. Ponadto artykuł prezentuje również wzmożone zainteresowanie tymi tematami, które zostało wywołane przez religię wicca, wprowadzającą je na nowo, jednak w pozytywnym kontekście.

Nie zawiodą się także badacze zainteresowani tematyką gier wideo. Przemysław Ciszek w swoim artykule zatytułowanym Piractwo gier wideo w Polsce na przestrzeni dekad przestawia historię i stan obecny piractwa gier wideo, wskazując, że proceder ten jest niemal tak stary jak same gry. W Polsce lat 80. XX wieku była to powszechna praktyka m.in. z powodu braku oficjalnej dystrybucji zachodnich produkcji. W kolejnych dekadach piractwo komputerowe zostało spenalizowane, ale skala zjawiska zasadniczo nie malała. Ewoluował za to jego charakter – handel bazarowy został zastąpiony przez internet i przesyłanie plików różnymi sposobami. Jak wskazuje badacz, twórcy i wydawcy gier wideo od lat starają się utrudnić bezprawne kopiowanie swoich produktów; z kolei piraci nieustannie próbują łamać zabezpieczenia. Prezentowane opracowanie powstało głównie w oparciu o zastosowanie kwerendy internetowej i archiwalnej, pozwalającej na dotarcie do dawnych informacji o zjawisku.

Niniejszy numer zamyka sprawozdanie z konferencji „Kobieta w mediach – Zmysłowość – Seksualność – Cielesność” pióra Julii Walczak z Uniwersytetu Śląskiego.

W imieniu redakcji czasopisma naukowego „Com.press”, autorów tekstów oraz swoim życzę Państwu przyjemnej i inspirującej lektury.

Tomasz Łysoń
redaktor wydania


6(2) Media i komunikacja społeczna

Pilotażowy wzorzec gatunkowy reportażu internetowego

A Pilot Genre Pattern of Internet Reportage
ABSTRAKT

W artykule przeanalizowano reportaż internetowy na podstawie metody analizy genologicznej Marii Wojtak. Celem było sprawdzenie, czy stanowi on rewolucję, destrukcję czy ewolucję tradycyjnego reportażu, którego cechy zostały opisane w pierwszej części artykułu. W drugiej części przeanalizowano dwanaście wybranych reportaży cyfrowych w czterech aspektach: strukturalnym, pragmatycznym, poznawczym oraz stylistycznym. Posłużyło to do stworzenia wzorca kanonicznego reportażu internetowego oraz umiejscowienia gatunku w odpowiedniej pozycji genologii dziennikarskiej i dziennikarstwa internetowego.

Tekst powstał w ramach Programu Mentoringowego Forum Młodych Medioznawców i Komunikologów Polskiego Towarzystwa Komunikacji Społecznej pod opieką dr. hab. Grzegorza Ptaszka, prof. AGH.


Zarządzanie wiedzą o historii sztuki w internecie na przykładzie wybranych profili edukacyjnych

Management of Knowledge about Art History on the Internet, Based on Selected Educational Profiles
ABSTRAKT
Internet stanowi współcześnie popularne źródło informacji. W szczególności w mediach społecznościowych wiedza podawana bywa w kreatywnej, często multimedialnej formie, która może być uznana za atrakcyjną dla młodzieży. Rozwój tego zjawiska związany jest z kształtowaniem się społeczeństwa wiedzy w środowisku wspomnianego typu mediów i eksperymentowania w nich z procesami zarządzania wiedzą. W artykule przedstawiono analizę nowych form kształcenia online na przykładzie aktywności kont edukacyjnych poświęconych historii sztuki. Eksploracji poddano także sposoby odbierania treści przez te konta publikowanych. Starano się ponadto ukazać szanse i zagrożenia związane z rozwojem koncepcji zarządzania wiedzą w przestrzeni wirtualnej.

Analiza audycji specjalistycznych w akademickiej rozgłośni Feniks.FM

Analysis of Specialist Broadcasts on the Academic Radio Feniks.fm
ABSTRAKT
Artykuł dokonuje kompleksowej analizy programów specjalistycznych nadawanych przez radiową stację akademicką Feniks.FM. Podkreślono w nim szeroki zakres tematyczny prezentowany w ramach tych audycji, od muzyki po aktualności społeczne i naukowe. Zwrócono także uwagę na istotną rolę stacji w promowaniu talentów studenckich oraz w dostarczaniu wartościowej treści edukacyjnej i kulturalnej dla słuchaczy. Analiza artykułu ukazuje znaczenie radia Feniks.FM jako platformy wspierającej rozwój intelektualny i artystyczny studentów Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Seksualizacja w mediach na przykładzie wybranych odsłon programu Magia nagości

Sexualisation in the Media on the Example of Selected Versions of Programme “Naked Attraction”
ABSTRAKT
Przemiany technologiczne, w tym pojawianie się sztucznej inteligencji, jak też nowych mediów, stało się przyczynkiem do wielu zmian w mediach określanych jako tradycyjne. Chcąc nadążyć za współczesnym widzem oraz jego wymaganiami, producenci telewizyjni nieustannie poszukują nowych form przekazu. Niektóre z nich wzbudzają duże kontrowersje, związane z kwestiami etycznymi lub moralnymi. Programem, który przez Angelę Smith został określony jako „ostatnie tabu w telewizji głównego nurtu”, jest show Magia nagości (ang. “Naked Attraction”). Jego uczestnicy wybierają partnera na randkę spośród nagich osób. Celem badania, podczas którego przeprowadzono jakościową i ilościową analizę treści, było sprawdzenie, w jaki sposób w wybranych edycjach show ukazywana i opisywana jest nagość. Zbadano oraz porównano odcinki programu emitowane w różnych krajach: Polsce, Wielkiej Brytanii, Finlandii oraz Danii. Ustalono, co charakteryzuje uczestników programu, w jaki sposób oni i prowadzące show wypowiadają się na temat seksu oraz nagości, a także jaki jest (deklarowany) stosunek uczestników do udziału w programie.

Piractwo gier wideo w Polsce na przestrzeni dekad (lata 80. XX w. – lata 20. XXI w.)

Video Games Piracy in Poland over Decades (from 1980s’ to 2020’s)
ABSTRAKT
Artykuł przestawia historię i stan obecny piractwa gier wideo w Polsce. Proceder ten jest niemal tak stary jak same gry. W Polsce lat 80. XX wieku była to powszechna praktyka m.in. z powodu braku oficjalniej dystrybucji zachodnich gier. W kolejnych dekadach piractwo komputerowe zostało spenalizowane, ale skala zjawiska zasadniczo nie malała. Ewoluował za to jego charakter – handel bazarowy został zastąpiony przez internet i przesyłanie plików różnymi sposobami (peer-to-peer, hostingi i inne). Mimo iż twórcy i wydawcy gier od lat starają się utrudnić bezprawne kopiowanie swoich produktów, piraci nieustannie próbują łamać zabezpieczenia. Prezentowane opracowanie powstało głównie w oparciu o zastosowanie kwerendy internetowej i archiwalnej pozwalającej na dotarcie do dawnych informacji o zjawisku.

Fascynacja informacjami z zakresu paranauki i pseudonauki w mediach społecznościowych podczas globalnej pandemii

Fascination of Para- And Pseudoscience-Related Information in Social Media During Global Pandemic
ABSTRAKT
Niniejszy artykuł jest analizą problematyki związanej z definiowaniem pseudonauki i pokrewnych pojęć oraz przedstawia wpływ globalnej pandemii na wzrost zainteresowania użytkowników internetu tematami okultystycznymi, ezoterycznymi i związanymi z czarostwem. W kontekście tego zagadnienia przywołano wydarzenia historyczne dotyczące podejścia badaczy do tematyki czarów, w tym tzw. polowań na czarownice, które wywoływały ogólnoświatowe zainteresowanie magią. Artykuł prezentuje również wzmożone zainteresowanie tymi tematami, które zostało wywołane przez religię wicca, wprowadzającą je na nowo, jednak w pozytywnym kontekście. Warto podkreślić, że dopiero rozwój internetu spopularyzował konta i profile czarownic na tak dużą skalę oraz obszary związane z pseudonauką w zakresie czarostwa. Ostatnia część artykułu oscyluje wokół tematyki wpływu globalnej pandemii na rozwój zainteresowania powyższymi zagadnieniami. Wnioski wskazują na znaczący wzrost liczby osób obserwujących kanały związane z pseudonauką.

Sprawozdanie z Konferencji „Kobieta w mediach – Zmysłowość – Seksualność – Cielesność”

Projekt badawczy Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, 2.06.2023 r.


Polskie Towarzystwo Kumunikacji Społecznej
IDMiKS UJ

Institute of Journalism, Media and Social Communication

Content of the articles is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International license