Com.press

e-ISSUES

Com.press 2(1) 2019 • March 2019

Download PDF Download {PDF SPREADS)

Od redakcji

W samym środku lata 1999 r. nieoczekiwanie został zdymisjonowany premier Rosji Siergiej Stiepaszyn. Ówczesny prezydent Borys Jelcyn wyznaczył na jego następcę Władimira Putina, milczącego urzędnika o kamiennej twarzy, nieznanego szerzej światowej opinii publicznej i mediom poza specjalistycznymi kręgami rosjoznawców. Dymisja Stiepaszyna była – jak się wkrótce okazało – zapowiedzią głębokich strukturalnych przemian, które wysłały obóz Jelcyna na polityczną emeryturę, a Putina uczyniły najpierw prezydentem, potem znów premierem, a następnie ponownie prezydentem Rosji. W otwierającym ten numer Com.pressu artykule Kateryna Savranska przygląda się sposobom, w jaki rosyjska telewizja, współtworząc wizerunek prezydenta Putina, kreuje także współczesną rosyjską politykę. Za studium przypadku posłużył amerykańsko-rosyjski szczyt w Helsinkach w 2018 r., którego ramowanie umożliwiło rosyjskim mediom utrwalenie korzystnego wizerunku Putina wśród Rosjan.

Rozważając związki mediów i polityki, Mateusz Bartoszewicz przedstawia, jak treści publikowane w polskich tygodnikach opinii sprzyjają rozwojowi instytucji dialogu obywatelskiego. Zdaniem autora istnieją dwa zasadnicze imperatywy prowadzenia takiego dialogu: komunikacja w dobrej wierze oraz różnorodność głosów na temat danego zagadnienia. Bartoszewicz analizuje w ten sposób, jak polskie tygodniki opinii radzą sobie z kwestią imigracji zarobkowej obywateli Ukrainy.

Monika Jabłońska zajęła się procesem personalizacji w nowych mediach, który w nieoczywisty sposób łączy indywidualizm użytkownika z masowością infrastruktury. Jak pisze autorka, chodzi tu m.in. o wrażenie, które może odnieść przeciętny użytkownik internetu, że dostępne narzędzia zostały stworzone głównie z myślą o nim właśnie. Usypia to jego czujność i powoduje, że za korzystanie z medium dostosowanego do naszych indywidualnych potrzeb trzeba, nie zawsze świadomie, zapłacić informacjami o nas samych.

Maciej Żulpo zastanawia się z kolei nad konsekwencjami definiowania i redefiniowania pojęć „postprawdy” oraz „post-prawdy”, rozdzielając je. Kreśląc własne ujęcie teoretyczne, Żulpo wskazuje na kluczową rolę nowych mediów, argumentując, że post-prawda zapisywana z użyciem dywizu jest ściśle związana właśnie z przekazami w internecie. To inne zjawisko niż „bezdywizowa” postprawda, a zatem odmienna konceptualizacja i nazewnictwo są tutaj niezbędne.

Numer zamyka tekst Marcina Wróbla, który opisuje problem niechęci studentów nauk społecznych do dostrzeżenia praktycznej przydatności wiedzy z zakresu logiki. Wróbel argumentuje, że logika jest zespołem narzędzi, których opanowanie jest ściśle związane z pracą analityczną m.in. w zakresie analizy mediów i – szerzej – dyskursu publicznego. Są to narzędzia przydatne, ułatwiające, a nie utrudniające pracę zarówno dziennikarzy, jak i analityków mediów.


2(1) Media i komunikacja społeczna

Creating Putin’s Victory. Analysis of the Russian President’s Image in the Light of Russian Media Coverage of the 2018 Russia–United States Summit in „Время” News Program

Tworzenie zwycięstwa Putina. Analiza wizerunku Prezydenta Rosji w rosyjskich mediach na przykładzie relacji ze szczytu Rosja-Stany Zjednoczone w 2018 roku w programie informacyjnym „Время”
ABSTRAKT

Takie wydarzenie, jak Szczyt USA–Rosja w Helsinkach (2018 r.), nie mogło zostać zignorowane przez media. Jego program szybko rozprzestrzenił się w całym świecie, przyciągając uwagę różnych zaangażowanych stron. Skoro informacje są obecnie uważane za miarę wartości wydarzenia, istotne jest nawet nie tyle, o czym dyskutowali przywódcy polityczni, co w jaki sposób zostało to przedstawione w mediach. Na Zachodzie Szczyt może być postrzegany jako względne zwycięstwo Putina, a jednocześnie jako porażka Trumpa. Jednak ujmując tę kwestię w kontekście wojny informacyjnej skierowanej przeciwko własnym obywatelom, której celem w tym przypadku jest manipulacja nastrojami społecznymi i kształtowanie (korzystnego) wizerunku lidera kraju, należy stwierdzić, że negocjacje te były więcej niż udane dla Federacji Rosyjskiej.


Medialne uwarunkowania sprzyjające rozwojowi instytucji dialogu obywatelskiego – wybrane przykłady z polskich tygodników opinii

Media Determinants Promoting the Development of Civil Dialogue: The Selected Cases from Polish Weekly Magazines
ABSTRAKT
Przedmiotem artykułu są medialne uwarunkowania sprzyjające rozwojowi instytucji dialogu obywatelskiego. Pierwsza część opracowania zawiera omówienie założeń dialogu obywatelskiego. W części drugiej opisano charakterystykę gatunkową tygodników opinii. Następnie, w części empirycznej postawiono pytanie: jakie elementy zawartości polskich tygodników opinii stanowią uwarunkowania sprzyjające rozwojowi instytucji dialogu obywatelskiego? Poszukując odpowiedzi, przeanalizowano za pomocą metod jakościowych zawartość wybranych tygodników opinii w zakresie czasowym wrzesień 2017–wrzesień 2018.

Personalizacja internetu – zagrożenie czy naturalny proces rozwoju sieci?

Personalization of the Internet: A Threat or a Natural Process of the Net Development
ABSTRAKT
Przedmiotem artykułu jest ukazanie problematyki personalizacji internetu oraz zwrócenie uwagi na korzyści i zagrożenia, które sieć ze sobą niesie. Główny akcent został położony na wyjaśnienie procesów związanych z dostosowywaniem zawartości internetu do indywidualnych potrzeb jego użytkowników. W tym celu podjęłam próbę odpowiedzi na pytania: czy termin „globalna wioska” stanowi aktualną metaforę komunikacji w internecie? Co jest źródłem personalizacji internetu, jaką pełni rolę oraz jakie zagrożenia ze sobą niesie? Czy możemy uniknąć zjawiska personalizacji? W artykule poddano analizie dane zawarte w raportach StatCounter Global Stats, a także przeprowadzono własne badania empiryczne w zakresie funkcjonowania użytkownika w przestrzeni wirtualnej. Znacząca część artykułu oparta jest na wiedzy oraz kilkuletnim doświadczeniu własnym w zakresie optymalizacji stron internetowych pod kątem SEO (search engine optimization) oraz marketingu internetowego – SEM (search engine marketing).

Postprawda kontra dwie rzeczywistości współczesnego świata. Jak zredefiniować termin, który przestał cokolwiek znaczyć

Post-Truth Versus Two Realities of the Modern World: How to Redefine the Term Which No Longer Carries Any Meaning?
ABSTRAKT
Przedmiotem rozważań jest redefinicja i ujednolicenie pojęcia „postprawda” w taki sposób i za pomocą takiego aparatu pojęciowego, by mogło w przyszłości ulec pełnej operacjonalizacji. Termin „postprawda” zostaje przemianowany do postaci „post-prawdy”, by ukazać jego ścisły związek z przekazami zamieszczanymi w internecie. Wyjaśniona zostaje bezzasadność aplikowania zredefiniowanego pojęcia do zjawisk i przekazów będących efektem komunikacji międzyludzkiej lub działania mediów tradycyjnych (prasa, radio, telewizja). Szczególną uwagę poświęca się opisaniu wpływu funkcjonującej w „rzeczywistości internetowej” post-prawdy na zdefiniowaną w wywodzie „rzeczywistość fizyczną”. Podsumowaniem rozważań jest sugestia, by post-prawdzie, jako zjawisku, przyglądać się w przyszłości; jako pojęciu wstępnie zoperacjonalizowanemu natomiast – znaleźć zastosowanie w dyskursie publicznym i akademickim.

Logika a studenci nauk społecznych

Logic and the Students of Social Sciences
ABSTRAKT
Niniejszy artykuł porusza kwestię niechęci studentów Wydziałów Nauk Społecznych czterech dużych uniwersytetów do konieczności zaliczania kursów logiki. Część pierwsza koncentruje się na wysłowieniu dwóch najczęściej pojawiających się argumentów przeciwko zasadności umieszczania logiki jako rygoru na humanistycznych kierunkach studiów. Autor dokonuje logicznej rekonstrukcji obu argumentów i analizuje szczegółowo elementy wnioskowań zawarte w pierwszym argumencie. Następnie prezentuje eksplikację zawartości informacyjnej przesłanek i wniosku argumentu pierwszego, co prowadzi do dyskusji na temat zasadności klasyfikowania tytułowych wydziałów jako humanistyczne. Kolejnym krokiem są rozważania na temat zasadności określania logiki mianem przedmiotu ścisłego przez studentów. Rozważania te prowadzą do badania zasadniczej kwestii: czy studenci kierunków humanistycznych powinni uczyć się logiki. Część druga to powtórzenie procedury badania zawartości informacyjnej przesłanki i wniosku tworzących argument drugi. Ich eksplikacja prowadzi do dyskusji na temat możliwych powodów trudności, jakie kurs logiki sprawia studentom. Kolejnym krokiem jest przedstawienie zalet, jakie logika oferuje studentom filozofii, prawa oraz dziennikarstwa w ich życiu codziennym i akademickim. Podsumowaniem tekstu jest rekapitulacja najważniejszych fragmentów wywodu i odpowiedź na argumenty studentów.

Polskie Towarzystwo Kumunikacji Społecznej
IDMiKS UJ

Institute of Journalism, Media and Social Communication

Content of the articles is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International license